Giften soms nog even aftrekbaar na intrekken ANBI-status
Schenking aan Algemene Nut Beogende Instelling (ANBI)
In hoofdstuk 6 van de Wet op de inkomstenbelasting 2001 ‘Persoonsgebonden aftrek’ staat in artikel 6.32 dat periodieke giften en/of andere giften de enige aftrekbare giften zijn. Aan de aftrekbaarheid voor beide soorten giften is daarbij de eis gesteld dat deze aan instellingen moeten toekomen. Wat voor de aftrekbaarheid een instelling is, is in artikel 6.33 gedefinieerd. Daar staat dat de instellingen bedoeld zijn die als algemeen nut beogende instellingen zijn aangemerkt. Een vereniging of stichting kan een algemeen nut beogende instelling worden als aan de daarvoor gestelde voorwaarden wordt voldaan en de Belastingdienst vervolgens een beschikking daarvoor heeft afgegeven. Na afgifte van deze beschikking moet de instelling aan de voorwaarden blijven voldoen. Daarop wordt door de Belastingdienst toegezien. Instellingen die als ANBI zijn toegelaten, worden opgenomen in het digitaal te raadplegen ANBI-register. Aan de hand daarvan kan iedereen opzoeken of de beoogde schenking aan een goed doel fiscaal aftrekbaar is. Zodra bij de Belastingdienst wordt gemeld of wordt vastgesteld dat niet meer aan de voorwaarden wordt voldaan, wordt de ANBI-status ingetrokken. Het gevolg is dan onder andere dat giften aan een dergelijke rechtspersoon niet meer aftrekbaar zijn.
Aantonen van het recht op aftrekbaarheid van giften
Om een gift in aftrek te kunnen brengen, dient aantoonbaar te zijn dat deze aan een ANBI is toegekomen. In geval door de inspecteur de gift wordt betwist, rust op de belanghebbende daarbij de last om feiten en omstandigheden te stellen en aannemelijk te maken die de conclusie rechtvaardigen dat er recht is op giftenaftrek. Recent heeft het Gerechtshof Amsterdam daarop haar beslissing gebaseerd (GHAMS:2021:1104). In die situatie speelde het bijkomende probleem dat op grote schaal valse giftkwitanties van de stichting werden verhandeld. Die werden gebruikt door belastingplichtigen om giften op te voeren die zij niet daadwerkelijk hadden gedaan. Gelet daarop konden de kwitanties van deze stichting niet zonder meer dienen als bewijs voor de door belanghebbende gestelde giften in contanten. Ook bij een gift geldt dus de fiscale hoofdregel dat diegene die een beroep doet op een belastingfaciliteit, onomstotelijk moet kunnen aantonen daarop recht te hebben.
Aftrekbaarheud van gift bij terugwerkende kracht intrekken ANBI-status
In een situatie waarin een instelling al langer niet aan de ANBI-voorwaarden voldoet, kan de ANBI-status met terugwerkende kracht worden ingetrokken. Uit de rechtspraak blijkt dat dit al meerdere keren is voorgekomen. In haar arrest van 7 juli 2017 heeft de Hoge Raad een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam van 5 juli 2016, nr. 15/00085 in deze zin bekrachtigd. Al eerder in maart 2016 had de Hoge Raad (HR:2016:354) zich uitgesproken dat het vertrouwensbeginsel er niet aan in de weg staat om onder omstandigheden met terugwerkende kracht de ANBI-status in te trekken.
Indien een schenking is gedaan voordat men bekend kon zijn met de beschikking waarbij de ANBI-status is ingetrokken, blijft deze toch als gift aftrekbaar. Uiteraard geldt dat de datum waarop deze gift plaatsvond, aangetoond moet kunnen worden. In een dergelijke situatie moet de schenker op het moment dat de gift wordt gedaan, kunnen vertrouwen op de juistheid van het ANBI-register. Ook de website van de Belastingdienst vermeld uitdrukkelijk dat in zo’n geval de gift in beginsel gewoon voor aftrek in aanmerking komt.
